درد پشت زانو، اگرچه ممکن است طبیعی به نظر برسد، اما می‌تواند به عنوان یک عامل ناراحتی و محدودیت در حرکت‌ها مطرح شود. به داشتن درک صحیحی از علل احتمالی درد پشت زانو، اهمیت زیادی نخواهد داشت.
زمانی که فردی در مورد درد پشت زانو اظهار نظر می‌کند، در واقع اشاره به درد و ناراحتی در ناحیه پشت مفصل زانو دارد. این درد ممکن است در افرادی که هنوز توانایی حرکت زانو را دارند، وجود داشته باشد و یا ممکن است منجر به محدودیت شدید در حرکت زانو شود. در برخی موارد، درد پشت زانو با التهاب و سوزش همراه است. اما در بسیاری از موارد، این درد به خطرناکی مبدل نمی‌شود. با این حال، مواردی نیز وجود دارد که درد پشت زانو به طور مداوم باقی می‌ماند و همراه با تورم و حتی کبودی می‌باشد. در صورت مشاهده این علائم، مهم است که به پزشک مراجعه کنید. بسته به علت درد زانو، پزشک ممکن است روش‌های درمانی متنوعی را به شما پیشنهاد دهد.
دلایل شایع بروز درد پشت زانو
ازجمله برخی از علل بالقوه‌ی این عارضه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
آسیب به همسترینگ
عضلات همسترینگ یکی از سه عضله‌ی قرار گرفته در پشت ران می‌باشند. این عضله محل شایعی برای آسیب‌های فیزیکی در ورزشکاران می‌باشد. آسیب به این ناحیه سبب ایجاد درد مبهم که با حرکت‌های ناگهانی به‌شدت تشدید می‌شود خواهد شد. ممکن است در پشت زانو تورم خفیف نیز دیده شود.
پارگی منیسک
چرخیدن ناگهانی زانو و حتی استفاده‌ی بیش از حد برای زمان طولانی می‌تواند منجر به پارگی منیسک شود که غضروفی هلالی شکل درون مفصل زانو می‌باشد. پارگی منیسک منجر به درد زانو و همچنین احساس قفل شدن مفصل، تورم و دشواری در راست کردن پا خواهد شد.
آسیب به رباط صلیبی خلفی PCL
آسیب به رباط صلیبی خلفی که یکی از طولانی‌ترین رباط‌های درون بدن است می‌تواند منجر به درد، تورم و دشواری در ایستادن شود.
آرتروز زانو
آرتروز به تخریب غضروف‌هایی گفته می‌شود که درون مفصل قرار گرفته و نقش ضربه‌گیر را در بین استخوان‌های آن ایفا می‌کنند. بدون وجود این ضربه‌گیرها، استخوان‌های تشکیل دهنده‌ی مفصل به‌صورت مداوم بر روی یکدیگر کشیده شده و ایجاد درد می‌کنند.
آرتریت روماتوئید
آرتروز مفصلی زمانی ایجاد می‌شود که دستگاه ایمنی بدن به غشای سینوویال مفاصل حمله می‌کند. این مشکل می‌تواند در زانو به‌صورت شایع وجود داشته باشد.
نقرس
نقرس زانو در اثر بالا رفتن سطح اوریک‌اسید در خون ایجاد می‌شود. درنتیجه، بلورهای اوریک‌اسید در مفصل تجمع پیدا کرده و منجر به درد خواهند شد.
کیست بیکر
کیست بیکر می‌تواند منجر به تجمع مایعات در درون مفصل زانو شده و دلیل بروز آن نیز می‌تواند یک آسیب فیزیکی یا بیماری باشد. با وجود اینکه این عارضه برای برخی از افراد ایجاد درد نمی‌کند، بقیه می‌گویند که این عارضه بسیار آزاردهنده بوده و بر روی دامنه‌ی حرکتی آن‌ها تأثیر می‌گذارد.
نشانه‌های همراه این عارضه چیست؟
هر مورد درد پشت زانو منحصربه‌فرد است. با این حال تعدادی علامت و نشانه‌ی معمول وجود دارند که پزشکان آن‌ها را شناسایی کرده و به شرح زیر می‌باشند:
- عدم توانایی انداختن وزن بر روی زانو
- کاهش دامنه‌ی حرکتی در زانو
- گرفتگی
- تورم
- احساس درد به هنگام کشیدن پا
علائمی وجود دارند که می‌توانند نشان دهنده‌ی عارضه‌های کشنده باشند. برای مثال کبود شدن پشت زانو یا ساق پا، مشکل تنفسی، قرمز شدن پشت زانوی یک پا، گرما در پشت زانوی یک پا و تورم دردناک می‌توانند نشانه‌هایی از عارضه‌های خطرناک باشند.
راه‌های تشخیص این آسیب چیست؟
از آنجا که درد پشت زانو علت‌های زیادی دارد تشخیص به موقع و دقیق منشأ این عارضه ، اولین گام در راستای درمان آن است. دکتر بعد از صحبت با بیمار و بررسی علائم بیماری او، یکی از روش‌های عکس‌برداری یا آزمایش‌های مخصوص را برای تشخیص دقیق علت بیماری پیشنهاد می‌کند.
درد پشت زانوها چگونه درمان می‌شود؟
درمان درد پشت زانو با هدف کاهش درد، ناپایداری، تورم و ضعف انجام می‌شود. برخی از روش‌های درمانی در مراحل اولیه پس از آسیب زانو عملکرد مناسبی دارند در حالی که برخی دیگر از این روش‌ها برای عارضه‌های طولانی‌مدت تر به کار می‌روند. ازجمله این روش‌های درمانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
درمان اولیه
- از فعالیت‌های شدید و تشدیدکننده‌ی درد پرهیز کنید
- باید به مدت 72 ساعت و یا تا زمانی که التهاب وجود دارد از یخ استفاده شود. باید در هر مرتبه یخ را به مدت 15 تا 20 دقیقه بر روی پا قرار داد. یخ نباید در تماس مستقیم با پوست باشد و باید یک پارچه یا حوله‌ی مرطوب را دور آن پیچید.
- می‌توان با استفاده از یک باند لاستیکی زانو را تحت فشار قرار داد.
- بالا بردن زانو به کاهش تورم از طریق بازگشت خون به سمت قلب کمک می‌کند.
بریس زانو
استفاده از بریس یک روش مناسب برای حمایت و محافظت از مفصل بوده و می‌توان به کمک آن درد پشت زانو و التهاب را کاهش داده و با حفظ گرما، روند بهبودی را تسریع کرد. استفاده از بریس می‌توان فعالیت‌های روزمره و ورزشی را بسیار آسان‌تر کند.
دارودرمانی
داروها یکی از پراستفاده‌ترین روش‌های درمانی درد پشت زانو می‌باشند. داروهایی مثل استامینوفن می‌توانند به کاهش درد و داروهای NSAIDs (داروهای ضدالهتاب غیراستروئیدی) مثل ایبوپروفن می‌توانند به کاهش تورم کمک کنند. همیشه قبل از مصرف دارو با پزشک خود مشورت کنید.
تزریقات
تزریقات می‌توانند یک روش کارآمد برای درمان درد پشت زانو باشند که معمولاً برای مشکلات طولانی‌مدت مثل پارگی غضروف‌ها یا آرتروز زانو مورد استفاده قرار می‌گیرند. دو نوع تزریق اصلی وجود دارند. اول تزریق کورتیکواستروئید که شامل ترکیبی از آستروئید و داروهای بی حسی موضعی است که به کاهش درد و تورم کمک می‌کند. و دوم تزریق ژل سین ویسک می‌تواند مفصل را روانکاری کرده و برای درمان آرتروز کاربرد زیادی دارد.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی به عنوان یک گزینه بسیار حیاتی برای درمان و توانبخشی افرادی که با درد پشت زانو مواجه هستند، شناخته شده است و تضمین می‌کند که بهبود کامل و مناسبی را برای بیماران به ارمغان می‌آورد. با توجه به اینکه هر کدام از آسیب‌ها اختلافاتی با یکدیگر دارند، پزشک می‌تواند با اطمینان از صحت روند بهبودی، یک برنامه توانبخشی را طراحی کند تا بیمار در کوتاه‌ترین زمان ممکن به طور مطلوب بهبود یابد و سلامتی خود را بازیابی کند. درمان زودهنگام برای کاهش درد و التهاب و بازگرداندن دامنه حرکت متمرکز خواهد بود. سپس، پزشک یک برنامه ورزشی را به شما تجویز می‌کند تا عضلات را تقویت کنید و هماهنگی عضلات زانو را افزایش دهید تا از آسیب دوباره جلوگیری شود.
طب سوزنی
تحقیقات نشان داده‌اند که طب سوزنی می‌تواند یک روش بسیار کارآمد برای درمان درد پشت زانو باشد. طب سوزنی یک روش بسیار کارآمد برای تسکین درد بدون نیاز به استفاده از دارو می‌باشد. سوزن‌ها در نقاط مختلفی از بدن قرار داده شده و سیگنال‌های عصبی درد را مسدود کرده و گردش خون را تقویت می‌کنند. این روش باید تنها توسط یک متخصص مجرب طب سوزنی انجام شود.
تحریک الکتریکی اعصاب از روی پوست TENS
ممکن است پزشک برای درمان درد پشت زانو از روش تحریک الکتریکی اعصاب از طریق پوست استفاده کند. دستگاه TENS سیگنال‌های الکتریکی را به منطقه‌ی درد ارسال کرده و به کنترل درد کمک می‌کند.
شاک ویو تراپی
شاک ویو تراپی یکی دیگر از روش‌های درمان درد پشت زانو است. در روش شاک ویو تراپی امواج مکانیکی از طریق پوست به طرف منطقه‌ی آسیب دیده‌ی بدن می‌روند. زمانی که اپلیکاتور (فرستنده) بر روی پوست قرار گرفت – همراه با یک ماده‌ی میانجی مثل ژل اولتراسوند – امواج به‌صورت موج مکانیکی وارد بافت‌ها شده و به‌صورت امواج شعاعی منتشر می‌شوند. عبور این امواج شعاعی از سطح پوست سبب فعال شدن یک پاسخ شبیه به التهاب در منطقه‌ی آسیب دیده خواهد شد. این امر منجر به پاسخ طبیعی بدن و افزایش گردش خون، تعداد عروق خونی منطقه و درنتیجه افزایش متابولیسم در بافت‌های آسیب دیده خواهد شد. این روند سبب تسریع بهبودی طبیعی بدن با افزایش تولیدمثل سلولی می‌شود.
ورزش درمانی برای درد پشت زانو
درد پشت زانو می‌تواند ناتوان کننده باشد چراکه افراد از پاهای خود به‌صورت روزانه برای راه رفتن استفاده می‌کنند. تمرینات ورزشی مخصوصی وجود دارند که می‌توانند برای تسکین درد پشت زانو مؤثر باشند. این تمرینات عبارت‌اند از:
تمرین کششی به حالت خوابیده جلوی دیوار
برای انجام این تمرین در جلوی یک دیوار به پشت خوابیده و بدون خم کردن زانو، آن را به دیوار رو به رو بچسبانید. با نزدیک‌تر کردن بدن به دیوار و حفظ موقعیت به مدت 30 ثانیه این کشش را بیشتر کنید. سپس به‌آرامی بدن خود را از دیوار دور کرده و کشش را کاهش دهید. این تمرین را حدود 8 مرتبه تکرار کنید.
تمرین کشیدن پا به طرف سینه
برای انجام این تمرین، ابتدا روی یک صندلی بنشینید و دو پای خود را بر روی زمین قرار دهید. سپس به آرامی پایی که مورد گرفتگی قرار دارد را بالا ببرید و با خم کردن زانو، آن را به سمت سینه خود بکشید. همچنین می‌توانید دست خود را زیر زانو قرار داده و کشش را بیشتر کنید. این حالت را به مدت ۵ ثانیه نگه دارید. این تمرین به شل شدن عضلات همسترینگ منقبض کمک می‌کند.
