درمان پارگی جزئی و شدید مینیسک داخلی زانو با روش‌های توان‌بخشی

پارگی مینیسک یک نوع آسیب شایع در غضروف زانو است که بیشتر ورزشکاران و غیر ورزشکاران ممکن است با آن مواجه شوند. این پارگی‌ها می‌توانند به صورت حاد اتفاق بیفتند، به معنای اینکه ناگهان به دلیل انجام حرکات خاصی رخ می‌دهند، یا ممکن است به صورت تدریجی و دیگراتیوی ایجاد شوند.

هر زانو دارای دو مینیسک است: مینیسک داخلی که در قسمت داخلی زانو قرار دارد، و مینیسک خارجی که در قسمت خارجی زانو قرار دارد. مینیسک‌ها به عنوان ضربه‌گیر زانو عمل می‌کنند و نیروهای وارده بر مفصل زانو را توزیع می‌کنند. همچنین، آن‌ها به عنوان عامل ثابت‌کننده مفصل زانو نیز عمل می‌کنند.

مینیسک‌ها بافتی منحصر به فرد در بدن هستند و فقط قسمت خارجی آن‌ها توسط عروق خونی تغذیه می‌شود. قسمت داخلی مینیسک‌ها از طریق فرایندی به نام دیفیوژن تغذیه می‌شود. به دلیل ضعف خونرسانی به مینیسک‌ها، به طور عمومی در صورت پاره شدن، نمی‌توانند بهبود یابند.

علل پاره شدن مینیسک

پارگی مینیسک به دلیل چرخش یا حرکات ناگهانی دیگر زانو در هنگام ورزش ایجاد شود. این نوع آسیب‌دیدگی بیشتر در میان افراد بالای 30 سال شایع است. آن‌هایی که جوان‌تر هستند کمتر دچار این نوع آسیب‌دیدگی می‌شوند زیرا مینیسک آنها نسبتاً سخت، انعطاف‌پذیر و مقاوم‌تر است. با افزایش سن، مینیسک ضعیف‌تر شده و زودتر دچار آسیب‌دیدگی می‌شود، حتی حرکات ساده‌ای مانند اسکات و استپ روی سطوح ناهموار ممکن است باعث آسیب‌دیدگی آن شوند. پارگی مینیسک ممکن است به دلیل بیماری‌های دیژنراتیو مانند آرتروز نیز ایجاد شود.

پارگی مینیسک چگونه است؟

برخی علائم پارگی مینیسک عبارتند از:

• درد زانو
• نورم
• احساس صدای تق‌تق در هنگام آسیب‌دیدگی
• مشکل بودن خم و راست کردن پاها

نخست، ممکن است درد شدید نباشد. ممکن است بیمار با وجود آسیب‌دیدگی به بازی ادامه دهد اما پس از شروع تورم، زانو احتمالاً دچار آسیب‌دیدگی می‌شود.

تشخیص

پزشک برای تشخیص پارگی مینیسک، بیمار را تحت معاینه قرار می‌دهد. وی از شما خواهد خواست تا جزئیات آسیب‌دیدگی خود را تشریح کنید. عکس‌برداری به وسیله اشعه ایکس برای رد احتمال شکستگی استخوان و مشکلات دیگر انجام می‌شود. ممکن است بیمار نیاز به ام آر آی (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی) نیز داشته باشد که به پزشک کمک می‌کند تا غضروف زانو را با دقت بیشتری مورد ارزیابی قرار دهد.

درمان پارگی مینیسک زانو

روش‌های درمانی پارگی مینیسک زانو به میزان و مکان خرابی بستگی دارد. عوامل دیگری مانند سن، سطح فعالیت و آسیب‌های مرتبط نیز تأثیرگذار بر روش درمانی هستند. قسمت خارجی مینیسک معمولاً به عنوان “منطقه قرمز” شناخته می‌شود، زیرا خونرسانی به آن به خوبی صورت می‌گیرد و در برخی موارد پارگی جزئی در این قسمت بهبود خودبخودی دارد. از سوی دیگر، خونرسانی به دو سوم قسمت داخلی مینیسک که به عنوان “منطقه سفید” شناخته می‌شود، ضعیف‌تر است. پارگی در این قسمت بهبود خودبخودی ندارد، زیرا عروق خونی برای ارسال مواد غذایی مورد نیاز برای فرایند بهبودی در این قسمت وجود ندارد.اقدامات درمانی بری بهبود پارگی مینیسک عبارتند از:

استراحت

معمولاً توصیه می‌شود که 24 تا 72 ساعت پس از پاره شدن مینیسک فعالیتی نکنید. باید به مقدار کافی استراحت کنید تا فرایند بهبود انجام شده و از آسیب‌دیدگی‌های بیشتر در عضلات و بافت‌های اطراف قسمت آسیب‌دیده جلوگیری شود.

یخ

تا چند روز پس از پاره شدن مینیسک باید هر 3 تا 4 ساعت یک مرتبه و به مدت 30 دقیقه روی قسمت آسیب دیده یخ قرار دهید. استفاده از یخ می‌تواند درد و ناراحتی را کاهش دهد.

فشرده‌سازی

استفاده از باند کشی به کاهش تورم و حمایت از زانو و کاهش پارگی‌های مینیسک کمک می‌کند.

بالا نگه داشتن زانو

بالا نگه داشتن زانو به کاهش درد و تورم ناشی از پارگی مینیسک کمک می‌کند. دراز بکشید و یک بالش زیر زانو قرار دهید تا زانوی شما بالاتر از سطح قلب قرار گیرد. این کار به کاهش تورم کمک می‌کند.

بی‌حرکت نگه داشتن زانو

اسپلینت یا آتل برای ثابت نگه داشتن زانو به کار برده می‌شود و از حرکت‌های غیرضروری که ممکن است باعث افزایش آسیب‌دیدگی بافت‌ها و عضلات شوند جلوگیری می‌کند. با پزشک در مورد مناسب‌ترین روش برای بی‌حرکت ماندن زانوی خود مشورت کنید.

داروها

مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن یا داروهایی از این قبیل که بیمار می‌تواند مصرف کند به کاهش تورم ناشی از پارگی مینیسک کمک می‌کند. بیمار با مصرف این داروها می‌تواند به تدریج به فعالیت‌های روزمره خود بازگردد.

تزریق‌ها

دو نوع تزریق متداول که به کاهش درد و تورم ناشی از پارگی مینیسک کمک می‌کنند عبارتند از تزریق کورتیزون و تزریق هیالورانیک اسید که باعث روان شدن مفصل زانو شده و درد را به مدت کوتاهی کاهش می‌دهد.

پی آر پی

پلاکت غنی‌شده با پلاسما یک روش درمانی دیگر برای درمان پارگی مینیسک است. پی آر پی یک روش منحصر بفرد است که در مطب پزشک انجام شده و در آن پلاکت غلیظ شده و عوامل رشد در زانو تزریق می‌شوند تا زانو بهبود یافته و روند بهبودیان پس از آسیب‌دیدگی تسریع شود. تزریق پی آر پی، کل قسمت زانو را درمان می‌کند نه فقط پارگی مینیسک را، رباط‌ها و تاندون‌های ضعیف شده نیز که ممکن است باعث بی‌ثباتی مفصل شوند، پس از انجام این روش بهبود می‌یابند.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی یک روش درمانی برای درمان پارگی مینیسک است. هدف از انجام برنامه‌های فیزیوتراپی کاهش افیوژن، توان پیاده‌روی عادی، کاهش درد در دامنه حرکتی، جلوگیری از آرتروفی عضلانی، حفظ پروپریوسپشن و حفظ تناسب قلب و عروق است.

تحریک الکتریکی عصب (TENS)

ممکن است پزشک از روش تحریک الکتریکی عصب برای کاهش درد ناشی از پارگی مینیسک استفاده کند. در این روش از جریان الکتریکی برای تحریک / انقباض تدریجی عضلات اطراف زانوی بیمار استفاده می‌شود که باعث تقویت آن نیز می‌شود.

تمرینات ورزشی

برخی تمرینات ساده برای درمان پارگی مینیسک به حفظ قدرت عضلانی در قسمت جلوی ران (عضلات چهار سر، ف پشت ران (همسترینگ)، ساق پا و ران کمک می‌کند. همه این قسمت‌ها در هنگام بهبودی زانو در عملکرد عمومی پاها مؤثر هستند. تمرینات باید فقط با دستور پزشک انجام شود و اگر بیمار در هنگام انجام دادن آنها دردی نداشت یا درد او جزئی بود می‌تواند این ورزش‌ها را در منزل نیز انجام دهد. برخی از این تمرینات در زیر توضیح داده شده است.

اکستنشن پسیو زانو

در صورتی که شما به دلیل آسیب دیدگی قار قادر به کامل باز کردن زانوی خود نباشید، می‌توانید از روش زیر برای تقویت و افزایش حرکت زانو استفاده کنید. در حالی که در خوابیده‌اید، یک حوله را لوله کنید و آن را زیر پاشنه پای آسیب دیده قرار دهید، به طوری که زانو حدوداً 15 سانتیمتر از زمین بالاتر قرار بگیرد. حالا عضلات پا را شل کرده و اجازه دهید نیروی جاذبه زانوی شما را به صورت طبیعی صاف کند. سعی کنید این حالت را به مدت 2 دقیقه حفظ کنید. این حرکت را 3 بار تکرار کنید. ممکن است در حین انجام این حرکت، احساس ناراحتی کنید. می‌توانید این تمرین را چند بار در روز تکرار کنید. همچنین، می‌توانید این حرکت را در حالی که روی یک صندلی نشسته‌اید و پاشنه پای خود را روی یک صندلی دیگر قرار داده‌اید، انجام دهید.

عمل جراحی

عمل جراحی آرتروسکوپی به تشخیص درد ناشی از پارگی زانو کمک کرده و یکی از رایج‌ترین روش‌های درمانی برای کمک به کاهش درد شدید و مکرر است. اگر مینیسک آسیب دیده باشد، زانو بی‌ثبات شده و ممکن است منجر به ابتلا به آرتروز شود. عمل جراحی بهترین روش برای مراقبت از زانو در برابر آسیب‌دیدگی و مشکلات بعدی است.